Unggah-ungguh basa Jawa ana 4, yaiku:
1. NGOKO LUGU
• Tembunge ngoko kabeh
• Ater-ater lan panambang ngoko
• Tuladha :
a. Aku lagi maca bausastra.
b. Adhiku lagi mangan bakso.
c. Aldebaran mangan tela godhog.
d. Syahrini gawe buku sing irah-irahane “Sesuatu”.
• Panganggone ngoko lugu
a. Guneman karo wong kang wis kulina/akrap (kanca karo kanca)
b. Guneman pawongan kang lewih sepuh marang kang luwih enom.
c. Guneman pawongan kang status sosiale dhuwur marang pawongan
kang status sosiale luwih endhep.
• Rumus ngoko lugu:
2. NGOKO ALUS
• Tembunge ngoko lan krama inggil
• Ater-ater lan panambang ngoko
• Tembung krama inggil kanggo ngurmati wong liya, sing didadekakae krama inggil yaiku:
a. Tembung kriya (kata kerja), tuladha : mangan dadi dhahar
b. Tembung sesulih ( kata ganti/pronomina), tuladha : kowe dadi panjenengan
c. Tembung aran ( kata benda ), tuladha : umahe dadi daleme
• Tuladha:
a. Mas Ibnu lagi sare.
b. Daleme Pak Lurah adoh banget
c. Bukune diasta Mbak Inggiit
• Panganggone ngoko alus
a. Guneman wong kang wis akrap nanging tetep pengin ngajeni
(guru kang wis akrap, adhi marang kakang utawa mbakyune)
• Rumus Ngoko alus:
3. KRAMA LUGU
• Kabeh tembunge krama
• Ater-ater lan panambang krama
• Tuladha :
a. Samenika semah kula nyambut damel wonten Semarang
b. Sampeyan sampun nedha, Pak?
c. Simbah sakit malaria.
• Panganggone krama lugu
a. Pawongan kang drajate luwih dhuwur
marang andhahane nanging luwih tuwa.
b. Marang tanggane nanging durung patia akrap.
• Rumus krama lugu:
4. KRAMA ALUS
• Tembunge krama lan krama inggil
• Ater-ater lan panambang krama
• Tuladha:
a. Simbah nembe gerah.
b. Bu Dhe Rina sampun sare.
c. Bapak nembe dhahar
• Sapa sing nganggo basa krama alus?
a. Murid marang guru
b. Anak marang wong tuwane
c. Putu marang simbahe
d. Karyawan marang pimpinane
e. Wong kang durung kenal
• Rumus krama alus :
No comments:
Post a Comment